Kinderen lezen het schoolterrein / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, februari 2004 Dit artikel gaat over het leerplan en dat in relatie tot de buitenruimte van scholen. Niet het formele leerplan (schoolplan) waarin de doelen en het leerstofaanbod van de school wordt beschreven, maar het...

Spelen in de wildernis / Sigrun Lobst

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, maart, 2004 Een beschrijving van de achtergronden, de ontwikkeling en het gebruik van de Speeldernis – een natuurspeelplaats (‘speel-wildernis’) voor kinderen middenin Rotterdam. Een paradijs voor kinderen...

De tuinen en pleinen rond Vrije School De IJssel / Hans Carlier

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, mei 2004 Kinderen zijn geen Jantjes en Jannekes Beton en daarom moet rond de school een mooie tuin liggen. Mede daarom is de IJsselschool in Zutphen bij milieubewuste ouders erg in trek. Leerkrachten en leerlingen beseffen...

Kindergarten – tuin voor kinderen / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, januari 2005 Hoe vaak is het niet door mij heengegaan als ik weer zo’n paradijsje bij een school bezocht: dit is echt een ‘Kindergarten’, een tuin voor kinderen. En ik werd nieuwsgierig naar Friedrich...

Aarde-kinderen. Leven met en leren over natuur / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, oktober 2005 Het overgrote deel van de kinderen heeft – van nature – affiniteit met natuur en het vrije buitenspel in de natuur (‘biophilia’). Voor hen is natuur primair doe-natuur, maar biedt ook...

Leve de verscheidenheid / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, februari 2006 Scholen kunnen hun buitenruimte op verschillende manieren op een natuurrijke wijze inrichten. Die verschillen hangen samen met verschillen in visie – accenten die de school wil leggen – en in de...

Adopteer een boom. Bomen het jaar rond / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, september 2006 Niet het vele is goed, maar het goede is veel. Dat geldt ook voor de leerstof van natuuronderwijs. In dit artikel wordt dit pedagogische principe geïllustreerd aan het adopteren van een boom door...

Natuur als bondgenoot bij zorgverbreding / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, maart 2007 Natuur (planten en dieren, natuurrijke plekken) draagt bij aan het welzijn en een brede ontwikkeling van kinderen, alle kinderen. Aandachtsherstel (= ‘mentaal uitrusten’) is daarbij een belangrijk...

Spelen met water / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, april 2007 Er vallen steeds vaker enorme regenbuien. De afvoer van al dat water in de gebouwde omgeving is een groot probleem. Of is het een kans? Bijvoorbeeld als je het water tijdelijk vasthoudt en infiltreert op het...

Speelwater bij school / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, mei 2007 Voorbouwend op het vorige artikel wordt de verbinding tussen waterbeheer en natuurbeleving beschreven zoals een andere school dat vormgeeft. De vraag hoe je daarbij draagvlak kunt verwerven in het team en bij...

Ruimte voor bewegen / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, september 2007 Bij kinderen geldt: bewegen is leven. Maar het bewegen van kinderen wordt vaak belemmerd, wat leidt tot ‘bewegingsarmoede’ en de negatieve gevolgen daarvan voor de fysieke en mentale gezondheid....

Buiten spel met losse dingen / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, mei 2008 In de wereld van de landschapsarchitecten spreekt men wel van een ’theory of loose parts’ –  een theorie van losse dingen. Losse dingen –  zoals bladeren, takken, stenen –  zijn...

Een klein paradijs / Marc Veekamp en Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, oktober 2009 Een portret in woord en (een beetje ook) in beeld van de ‘ontdektuin’ van een school. Allereerst hoe de tuin er uit ziet en welke elementen daar te vinden zijn op een verhoudingsgewijs klein...

Werken aan een klein paradijs / Marc Veekamp en Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, november 2009 Het proces van de ontwikkeling van de in een eerder artikel geportretteerde ‘ontdektuin’ wordt beschreven. Dat gebeurt aan de hand van de fasen in deze ontwikkeling. Per fase worden aandachtspunten...

Engelse ervaringen met leerlandschappen / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, januari 2003 In 1990 werd in Engeland een nationaal onderzoek gedaan naar de pedagogische kwaliteit van schoolterreinen. Naar aanleiding van de uitkomsten daarvan werd de organisatie ‘Learning through...

Natuurtuin als bron van inspiratie / Kees Both

Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, juni 2003 Bij ‘leeromgeving’ wordt meestal gedacht aan speel- en werkhoeken binnen het schoolgebouw – in het Freinetonderwijs ‘ateliers’ genoemd – en aan computers. Ook de buitenomgeving...